मौसम अपडेट

नेपाली पात्रो

विदेशी विनिमय दर अपडेट

राशिफल अपडेट

सुन चाँदी दर अपडेट

Title

दशैंमा घुम्न जाने सोचमा हुनुहुन्छ, यि स्थान तपाईका लागि हुन सक्छन्र रोचक ठाउँ

दशैंमा घुम्न जाने सोचमा हुनुहुन्छ, यि स्थान तपाईका लागि हुन सक्छन्र रोचक ठाउँ

न्यूजस्टोरी

काठमाडाैं । आजबाट औपचारिक रुपमा दशैं सुरु भएको छ ।  आजदेखि देखि सरकारी बिदा सुरु हुन्छ । यसपटक दशैंमा करिब १ गतेसम्म दिन बिदा रहेको छ । दशैको समयमा मौसम पनि राम्रो हुने र बिदा लामो समय हुने हुँदा परिवार, साथीभाइसँग देशका विभिन्न स्थानमा घुम्न जान सकिन्छ । पछिल्लो समय नेपालीहरुमा घुमघाम गर्ने संस्कृति विकास भइरहेको पाइन्छ ।

नेपाल भौगोलिक रुपमा विविधतायुक्त स्थान हो । उचो हिमाली क्षेत्रदेखि समुद्री सतहदेखि सबैभन्दा गहिरो स्थानसम्म रहेको नेपालमा प्राकृतिक क्षेत्रहरु भ्रमणका लागि धेरै स्थान छ । समय र पैसाको व्यवस्थापन मिलाउन सकिएको खण्डामा बिदाको समयमा यस्ता क्षेत्रहरुको भ्रमण गर्न सकिन्छ ।

इलाम

चिया बिना इलामको परिचय अधुरो हुन्छ । हिल स्टेसनको रुपमा विदेशी पर्यटक माझ परिचित इलामलाई धेरै नेपालीले ’चिया बगान’ रुपमा चिन्छन् । इलाममा विसं १९२० मा ११८ हेक्टर जमिनबाट सुरु गरिएको चिया खेति अहिले ५५ हजार हेक्टर भन्दा बढीमा फैलिएको छ ।

महेन्द्र राजमार्गको चारआलीबाट उत्तर तर्फ लागेपछि चिया बगानका मनोरम दृश्य देखिन्छन् । चैतदेखि मंसिरसम्म बगानमा चियाका मुना टिपेको सुन्दर दृश्यले त्यहाँ पुग्ने प्रायलाई लोभ्याउँछ । कन्याममा १ सय ४० वर्ष पुराना चियाका बगानहरु रहेको छन् । पुर्वमा फिक्कल र कन्याम पिक्निकका लागि पनि निकै प्रख्यात रहेको छ । इलाम पुग्नेहरु मध्ये कन्याममा चिया बगानको मनोरम दृश्य नियाल्दै फोटो नखिच्ने सायदै कोही होला ।

फिक्कलबाट ३५ किलोमिटरमा इलाम बजार पुग्न सकिन्छ भने १० किलोमिटरमा दार्ज्लििङ पस्ने नाका पशुपतिनगर। धेरै नेपाली फिक्कल हुँदै दार्ज्लििङ जाने गर्छन् । फिक्कलमा रहेको कन्याम बगान घुमेर फर्किदा इलामका धेरै आकर्षण छुट्छन् । अन्तुडाडाँ, माईपोखरी, सन्दकपुर, छिन्टापु, मिकलाजोङ, टोड्के झरना, माङमालुङ, सिद्धिथुम्का, गजुरमुखी, पाथिभरा मन्दिर इलामका पर्यटकिय आकर्षण हुन् ।

समुद्र सतहबाट २३२८ मिटरको उचाईमा रहेको अन्तुडाडाँबाट ईमामे चियाको चुस्की लिदैँ चिसो हावामा सुर्योदयको मनोरम दृश्य हेर्न हजारौं पर्यटक इलाम पुग्ने गर्छन् । इलाम सदरमुकामबाट गाडिमा ३ घण्टामा पुग्न सकिने अन्तुडाडाँबाट देखिने सुर्यास्तको दृश्य पनि अलौकिक हुन्छ । बेलुका होमस्टेको अर्गा्निक खाना अन्तुडाडाँको स्मरणिय पक्ष हो ।इलामको अर्को आकर्षण हो माईपोखरी । इलाम बजारबाट १८ किलोमिटरको दुरीमा रहेको माईपोखरीमा नवरात्रीको समयमा मेला लाग्ने गर्छ । इलामबाट हिमाल हेर्न चाहनेले छुटाउनै नहुने ठाउँ हो सन्दकपुर ।

३,६३६ मिटरको उचाईमा रहेको भारत नेपालको सिमानामा पर्ने सन्दकपुरबाट कञ्चनजंगा, कुम्भकर्ण, मकालु र समरमाथा हिमाल देखिन्छ । सन्दपुर माईपोखरीबाट ५ घण्टाको पैदल दुरीमा पर्छ । इलाम बजारमा पनि कन्याम जस्तै चियाको बगान रहेको छ ।

इलाम बजार जादाँ बाटोमा पर्ने देविको मन्दिर ताप्लेजुङमा रहेको पाथिभरा देविको कान्छी बहिनी भएको जनविश्वास छ । मेचि राजमार्गमा पर्ने देवी मन्दिरमा ताप्लेजुङको पाथिभरा पुग्न नसक्नेले पुजा गर्ने गर्दछन् ।

सिन्धुलीगढी

सिन्धुलीगढी, विस १८२४ कार्तिकमा गोर्खाली फौजले बाहादुरीपूर्वक लडेर अंग्रेजलाई पराजित गरेका ठाउँहो सिन्धुलीगढी । उक्त युद्धमा गोरखाली फौज पराजित भएको भए विस १८२५ मा गोरखालाई काठमाडौँ जित्न कठिन हुन्थ्यो ।

इतिहासकारका अनुसार गोरखाले काठमाडौँलाई घेरेर नाकाबन्धि लगाएपछि राजा जयप्रकाश मल्लले अंग्रेजसँग सहयोग मागेका थिए । कप्तान किनलकको नेतृत्वमा २४०० जनाको अंग्रेज सेनाको फौज उनलाई सहयोग गर्न काठमाडौँ आईरहेको थियो । तर गोर्खाली सेनाले सिन्धुलीगढीबाटै उनिहरुलाई परास्त गर्दै फर्काईदिएका थिए ।

विश्वमा सबैलाई पराजीत गर्दै हिडेको अंग्रेज सेनालाई गोर्खाली फौजले पराजित गर्न नसकेको भए नेपालको अवस्था फरक हुन्थ्यो । इतिहासकारहरूका अनुसार भारतवर्षमा तत्कालिन समयमा इस्ट इण्डिया कम्पनीको आक्रमण पछि सिन्धुलीगढीको युद्ध गोर्खालीको लागि जिवनरमरणको युद्ध थियो ।

सिन्धुलीगढीको यूद्घमा गोर्खालीले कम्पनी सेनालाई पराजित नगरेको भए सिङ्गो नेपालको निर्माण असम्भव थियो । इतिहासकारले बिभिन्न पुस्तकहरुमा सिन्धुलीगढीलाई नेपाल–अंग्रेज युद्धको जीवित दस्तावेज भएको उल्लेख गरेका छन् । गढी क्षेत्रमा बनाईएका खाल्डा, शत्रुलाई आक्रमण गर्न बनाइएका आड तथा दुर्गहरू अहिले पनि हेर्न सकिन्छ । नेपाली योद्धाको युद्ध रणनीति र शाहस महसुस गर्न एक पटक सिन्धुलीगढी पुग्नै पर्छ ।

ईतिहास बोकेको शहर सिन्धुलीगढी समुद्री सतहबाट १४३३ मिटरको उचाईमा रहेको छ । इतिहासकारहरूको अनुमानमा विसं १४११ र १४५२ को बिचमा तत्कालिन राजा जयस्थिति मल्लले काठमाडौं माथि हुन थालेको आक्रमणबाट बचाउन सिन्धुलीगढी निर्माण गरेका थिए ।

पर्सा, गढिमाइ र सिम्रौनगढ

जंगल सफारी भन्दा धेरैको दिमागकमा चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जको नाम आउँछ । चितवन कति जाने भन्नेहरुका लागि पर्सा राष्ट्रिय निकुञ्ज राम्रो विकल्प हो । त्यसो त पर्सा राष्ट्रिय निकुञ्ज आफैमा पनि महत्वपुर्ण छ ।

गौरी गाई पर्साको प्रमुख आकर्षण हो । गौरी गाई लगाएतका वन्यजन्तु संरक्षणका लागि सन् १९८४ मा स्थापित पर्सा बन्यजन्तु आरक्षलाई सरकारले पर्यटकिय गन्तव्यको रुपमा पनि विकास गर्न गत वर्ष राष्ट्रिय निकुञ्जमा बढोत्तरी गरिएको थियो ।

पर्सा मकवानपुर र बारा जिल्लामा फैलिएको पर्सा राष्ट्रिय निकुञ्ज ४३५ मिटर देखि ९५० मिटर सम्मको उचाईमा फैलिएको छ । राष्ट्रिय निकुञ्जमा ९१९ प्रजाती बोट विरुवा र एक सय भन्दा बढी किसीममा जंगलि जनावरहरु रहेका छन् ।

पर्सामा हात्ती सफारी र जंगल सफारीका प्याकेज पाईन्छन् । पर्सा राष्ट्रिय निकुञ्ज नेपालको सबैभन्दा पुरानो रेल्वे स्टेसन अमलेखगञ्जबाट १ किलोमिटरको दुरीमा छ । ६२७.३९ वर्ग किलोमिटर क्षेत्रफलमा फैलिएको पर्सा राष्ट्रिय निकुञ्जको सिमाना पश्चिममा चितवन राष्ट्रिय निकुञ्ज र दक्षिणमा भारतको वाल्मिकी राष्ट्रिय निकुञ्ज सँग सिमा जोडिएको छ ।

त्यसलै पर्सामा प्राय चितवनमा पाईने सबै किसिमका जनाबरहरु पाईन्छन् । पर्सा पुग्ने पर्यटकले पाटेबाघ, हात्ति, एक सिङे गैडा, मृग र जरायोको बथानहरु देख्न सकन्छन् । निकुञ्ज भित्र रहेको हलखोरिया दह, कामीनि दह वरीपरि जंगली जनावरले पानी खाईरहेको मनोरम दृश्य देख्न सकिन्छ ।

पर्यटन व्यवसायी मोहन प्रसाद शर्मा दशैंको समयमा पर्सा राष्ट्रिय निकुञ्जको भ्रमण पछि करिब ४० किलोमिटरको दुरीमा रहेको बाराको गढिमाई जाने पर्यटक बढिरहेको बताउँछन् । ५ वर्षमा बिषेश मेला लाग्ने गढीमाईलाई तराई क्षेत्रका प्रसिद्ध शक्तिपीठ हो ।

यस्तै एक दिन थप समय हुने हो भने बारा जिल्लामा रहेको सिम्रौनगढ पनि पुग्न सकिन्छ । सिम्रौनगढ, प्राचिन मिथिला राज्यको राजधानी । सन् १०९७–१३२६ सम्म मिथिला राज्यको राजधानी रहेको सिम्रौनगढ अहिले बारा जिल्लाको सिम्रौनगढ नगरपालिकामा पर्छ ।

जमिनमा गढेका ढुंगामा सन्दुक, काला चिल्ला ढुंगाका मुर्तिहरु कङ्कालीनी माईको मुर्ति, चौडा ईटा, पुराना रुख मार्फत सिम्रौनगढको पुरानो उपस्थिति कायम गरेका छन् ।

कसरी जानेः काठमाडौँबाट पर्सा राष्ट्रिय निकुञ्ज प्रवेशद्वार हात्तिसार १५० किलोमिटरको दुरीका रहेको छ ।आफैं गाडी ड्राईभ गरेर हेटौडाबाट पर्सा राष्ट्रिय निकुञ्ज, गढिमाई , सिम्रौनगढ र जनकपुर सम्म घुमेर विपी हाईवे हुदै सिन्धुलीगढी भएर काठमाडौँ फर्किन सकिन्छ ।सार्वजनिक गाडीमा जाने हो भने बल्खुबाट सुमोमा चढेर ३ घण्टामा हेटौडा पुगिन्छ । हेटौडाबाट पर्सा राष्ट्रिय निकुञ्ज प्रवेशद्वार गाडीमा २० मिनेटमा पुगिन्छ । प्लेनमा काठमाडौँबाट सिमरा १५ मिनेटमा । सिमराबाट हात्तिसार १० किलोमिटरको दुरीमा रहेको छ ।

पाल्पा

विस १८६० सम्म पाल्पा स्वतन्त्र र शक्तिशाली राज्य थियो । पाल्पाले सोह्रौ शताब्दीमा धनकुटा सम्म शासन गरेको ईतिहासहरुमा उल्लेख छ ।

वहादुर शाह र भीमसेन थापाको रणनैतिक चतुर्‍याईले पाल्पा राज्य विस १८६१ मा नेपाल राज्यमा गाभिएको थियो ।अहिले पाल्पा जिल्ला सदरमुकाम रहेको तानसेन विगतमा सेनवंशीय राजाहरू राजधानी थियो ।

ढाका टोपी, करुवा पाल्लालाई चिनाउने बस्तु हुन् । यस्तै पाल्लाको चुकाउनीले पनि धेरैको जिब्रो रसाउन्छ ।पाल्पा जिल्ला समुद्री सतहबाट २०० मिटर देखि २००० मीटरसम्मको उचाईमा रहेका छ ।

जेठ बैशाखमा ४० किलोमिटरको दुरीमा रहेको बुटवलमा ४० डिग्री सेल्सियस तापक्रम हुदाँ पाल्पाको तापक्रम २५ भन्दा माथि उकिल्दैन । जाडो याममा पनि तापक्रम ३।७ डिग्री सेल्सियस भन्दा कम हुँदैन । रानीमहल, श्रीनगर डाँडा, भैरवस्थान, मदनपोखरा, राम्दी सुन गुफा, कालीगण्डकी, पाल्पाका प्रमुख पर्यटकीय स्थलहरू हुन् । यस्तै जिल्ला सदरमुकाम तानसेनमा प्राकृतिक सोन्दर्य निहाल्न भ्यू टावर पनि बनाईएको छ ।

रानीमहल खड्गशम्सेरले आफ्नी रानीको सम्झनामा बनाएका थिए । जसलाई नेपालको ताजमहल पनि भनिन्छ । पाल्पा सदरमुकाम तानसेनबाट १५ किलोमिटरको रानीमहल पुग्न गाडिमा १ घण्टा र हाईकिङ गर्दा करिब ३ घण्टा लाग्ने गर्छ ।

एक नास सुस्याउँदै बगिरहेको कालीगण्डकी नदिको तिर र सुनसान जंगलको बीचमा रहेको रानीमहलमा पुग्ने जो कोहि पनि मन्त्रमुग्द्ध हुन्छन् । रानीमहल क्षेत्रमा खानाको व्यवस्था भएका सामान्य होटलहरु रहेका छन् । पाल्पा पुग्नेले छुटाउन नै नहुने ठाउँ हो सदमुकाम मै रहेको ’श्री नगर’ डाँडा ।

तानसेनबाट २० मिनेट हाईकिङ गर्दै पुग्न सकिने श्री नगरडाँडाबाट धौलागिरी, अन्नपूर्ण १, अन्नपूर्ण २, अन्नपूर्ण ३, माछापुच्छ्रे लागाएतका हिमालहरु देख्न सकिन्छ ।

श्री नगरलाई आकर्षित बनाउन बुद्ध मुर्ति, प्रकृति नियाल्दै ध्यान गर्न सकिने ठाउँ बनाईएको छ । पाल्मा सदरमुकामबाट १५ किमीको दुरीमा अर्गली दरबार पुग्न रहेको छ । संरक्षणको अभावमा एतिहासिक दरबारको स्वरुप बिग्रदै गएको छ ।

गोरखा, बन्दीपुर र मनकामना

गोरखा एतिहासिक शहर । मुख्य रुपमा गोरखा चार कारणले प्रसिद्ध रहेको छ । पहिलो नेपाल एकिकरण गर्न महत्वपुर्ण भुमिका खेल्ने पृथ्विनारायण शाहको जन्मस्थल । दोस्रो शाहबंशको पुरानो गोरखा दरबार । तेस्रो हरेक वर्ष आधिकारीक रुपमा दशैं सुरु हुने ठाउँ र चौथों विश्वमा चर्चित गोरखाली सेनाको उद्गगम स्थल ।

गोरखालाई विशाल नेपालको आधार पनि भनिन्छ । नेपाल एकिकरणमा महत्वपुर्ण भुमिका खेलेका पृथ्वी नारायण शाहको जन्म भएको गोरखा दरबार अझै पनि गोरखामा देख्न सकिन्छ ।

गोरखा जिल्ला सदरमुकामबाट पुर्व दक्षिण क्षेत्रमा रहेको ऐतिहासिक दरबार सहर भन्दा माथि पहाडको टुप्पामा छ ।

बजारबाट दरबार सम्म पुग्ने पक्की मोटर बाटोे छ । तर धेरै पर्यटकहरु करिब एक घण्टा उकालो चढेर दरबार पुग्ने गर्छन् ।


गोरखा दरबार भित्र पश्चिम दिशामा देवी गोरखकालीको मन्दिर र बाबा गोरखनाथको मुर्ति रहेको छ । पृथ्वीनारायण शाहलाई नेपाल एकिकरण गर्ने प्रेरणा गोरखनाथबाट मिलेको ईतिहासहरुमा उल्लेख गरिएको छ ।

विश्वको पाचौँ उच्च शिखर मनास्लु पदयात्रामा जान पनि गोरखा पुग्नै पर्छ ।अन्नपुर्ण क्षेत्रको पदमार्ग मोटरबाटोले बिगारेपछि पछिल्लो समय मनास्लु जाने पर्यटकको संख्या बढेको छ ।

गोरखामा २०७२ साल बैशाख १२ गते आएको भूकम्पको केन्द्र बिन्दु बारपाक पनि पर्यटकका लागि आकर्षकको केन्द्र बन्दै गएको । उच्च हिमाली क्षेत्रमा रहेको लाप्राक गाउँ पनि पर्यटकको रोजाईमा पर्छ । सदरमुकाम बरिपरि पनि गोरखामा नेपालका पुराना मुस्लिम समुदाय रहेका छन् ।

लाङटाङ र गोसाईकुण्ड ट्रेक

लाङटाङ हिमाली क्षेत्रको पहिलो राष्ट्रिय निकुञ्ज हो । सन् १९७० साल देखी संरक्षण गरिएको क्षेत्रलाई सन् १९७६ मा राष्ट्रिय निकुञ्ज बनाईएको थियो । ६६० वर्ग किलोमिटर क्षेत्रफल रहेको लाङटाङ राष्ट्रिय निकुञ्ज नुवाकोट रसुवा र सिन्धुपाल्चोक जिल्लामा ६४४० मिटरको उचाई फैलिएकोे छ ।

हिम उपत्यका रुपमा चर्चित लाङटाङ राष्ट्रिय निकुञ्जमा लाङटाङ उपत्यका, केन्जीन भ्याली उपत्यकाका साथैं हिन्दुकोहरुको पवित्र धार्मिक स्थल गोसाईकुण्डको रहेको छ । हिमाली क्षेत्रको पदयात्रामा लाङटाङ पदयात्रा विश्वमा नै चर्चित गन्तव्य हो ।

लाङटाङ राष्ट्रिय निकुञ्ज भित्र पर्ने गोसाईकुण्ड र लाङटाङ उपत्यका जाने छुट्टा छुट्टै ट्रेकिङ ट्रेल रहेका छन् । लाङटाङ र केन्जीन भ्याली उपत्यकाको पदयात्रा पुरा गरेर काठमाडौँ फर्किन ६ दिन लाग्द । यस्तै गोसाईकुण्डको पदयात्रा भने ४ दिनमा पुरा गर्न सकिन्छ ।

पुराण अनुसार समुद्र मन्थनपछि निस्केको कालकुट बिष खाएका महादेब आराम गर्न गोसाईकुण्ड पुगेका थिए । यस्तै ईतिहास अनुसार अंग्रेज सँगको युद्धपछि आराममा लागि अमर सिंह थापा गोसाईकुण्ड पुगेका थिए ।

सेप्टेम्बर अक्टोबर लाङटाङ ट्रेकमा जाने सबै भन्दा राम्रो समय हो । यो सिजनमा कुहिरो र बादल खासै नलाग्ने भएकाले पलयात्राको क्रममा टलक्क टल्केका हिमालहरु देख्न सकिन्छ । चारैतिरबाट हिउँले घेरेको लाङटाङ उपत्यकामा नजिकैबाटै हिमाल देखिन्छन् । काठमाडौँको तुलनामा हिमाली जिल्ला भएकाले रसुवामा चिसो बढी हुने भएकाले लाङटाङ वा गोसाईकुण्डको पदयात्रामा न्यानो लुगा छुटाउनु नै हुन्न ।

ट्रेकिङ गर्दा बोक्न सहज हुने ब्याग, ट्रेकिङ सुज, बेलुका र विहान लगाउन न्यानो लुगा, सिरसिरे हावाले ओठ मुख फाट्ने हुदाँ भ्यासलिन, चक्लेट र ड्राई फ्रुट छुटाउनु हुदैन । पानी पर्ने सिजन नभए पनि परिहाले जोगिन रेन कोट वा पलास्टिक लैजादा राम्रै हुन्छ । पलयात्राका क्रममा रेड पाण्डा, हिम चितुवा, जंगली कुकुर लगाएतका जंगली जनावर देख्न सकिन्छ ।यस्तै लाङटाङमा ३७३ प्रजातीका चरा चुरुङ्गि पाईने गरेको छन् । पदयात्रा सुरु गर्दा घना जंगल भए पनि माथि उक्लिदै गर्दा जंगल पातलो हुदै जान्छ ।

चारैतिर हिमालले घेरेकाले लाङटाङमा ट्रेकिङ गर्दा हिमालमा चढेझै भान हुने गर्छ । क्यामेराको मेमिरी भरिने गरि फोटो खिच्दा पनि धत पर्दैन । जति हेर्यो हेर्रैँ लाग्ने दृश्यहरु कयौँ हुन्छन् । नियमित कामको तनाव र धुलो धुवाको संसारबाट मिल्ने राहतले आफैं भित्र सकारात्मक उर्जाको संचार गर्छ ।